Gayrimenkul alım-satımında ‘sahibinden’ satış tercih edildiği gibi çoğu kişi de bu işi (emlakçı) danışmanlarla çözüyor. Fakat Türkiye’de gayrimenkul ticareti alanında faaliyet gösteren yaklaşık 300 bin kayıtsız emlakçı olduğu söyleniyor.
Taşınmaz ticaretini düzenlemek için 5 Haziran 2018 tarihinde Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik yayımlandı. Yönetmelikte emlakçılık bir standarda oturtuldu. Fakat doğru emlakçıyı bulmak için yine de bu bilgileri sorgulayın.
1- Ne Kadar Komisyon Ödeyeceksiniz?
Hizmet bedeli dediğimiz bu komisyonu hem alıcı hem de satıcı ödüyor. Ev alım satımında veya kiralamada emlak danışmanlarına ödenen komisyonlar yönetmelikle düşürüldü. Eskiden satış bedeli üzerinden %3 alıcı, %3 satıcı toplam %6 komisyon ödeniyordu, şimdi ise alıcı %2, satıcı %2 olmak üzere toplam %4 hizmet bedeli ödeniyor.
Yani, toplam hizmet bedeli, evin satış rakamı üzerinden %4 olmak zorunda. Kiralamalarda ise komisyon en çok bir aylık kira bedeli olacak.
2- Yetki Belgesi Var Mı?
Yayımlanan yönetmelik, taşınmaz ticaretinde yetki belgesini zorunlu kıldı. Yetki belgesini 18 yaşını doldurmuş, en az lise mezunu, iflas etmemiş, konkordato ilan etmemiş, hüküm giymemiş kişiler alabiliyor. Emlakçılara 5 Haziran 2018 tarihinde itibaren yetki belgesi alabilmeleri için 18 ay süre verilmişti. Bu sürenin yılsonunda sona ereceğini hatırlatalım. Ayrıca işletmede pazarlama ve satış personeli olarak çalıştırılan kişilerin sorumlu emlak danışmanı veya emlak danışmanı ulusal yeterliliklerine dayalı mesleki yeterlilik belgelerinden birine de sahip olması gerekiyor.
3- Emlak Dükkanı Var Mı?
Emlakçılık faaliyeti yürüten işletmelere yönelik de bazı şartlar var. Örneğin, faaliyetin yürütüldüğü net alanın en az 30m2 olması lazım. Ayrıca dosyalama işleminin fiziksel olarak yapılması durumunda arşiv bölümünün bulunması gerekiyor. Hizmetin düzenli, sistemli ve hızlı bir şekilde verilmesini sağlayacak miktar ve özellikte masa, dolap, koltuk ve benzeri malzeme ile bilgisayar, internet, telefon, tarayıcı ve faks gibi teknik donanıma sahip olunması şart. Emlak danışmanlarının meslek odasına kayıtlı olmaları ve Gelir veya Kurumlar Vergisi mükellefi olmaları da önemli.
4- Bakkal, Manav, Apartman Görevlisi Artık Yok!
Taşınmaz ticaretine yönelik hizmet verilen işletmede, taşınmaz ticaretine konu hizmetler dışında ticari faaliyette bulunulamaz. Bir dönem ilçelerde bakkal, manav gibi tüm esnaflar emlak danışmanlığı yapıyordu. Yönetmelikle bu yasaklandı.
5- Ev Gösterme Ücretli Değil!
Emlakçılar, taşınmazı gösterme hizmeti karşılığında herhangi bir ücret talepte bulunamaz. Fakat işletmenin bulunduğu ilçe sınırı dışında verilen taşınmaz gösterme hizmeti için taşınmazın gösterildiği kişiden ulaşım masrafı talep edilebilir.
6- Danışman Hangi İşlemleri Yürütmeli!
- Taşınmaz alım satımı ve kiralaması konusunda pazarlama faaliyetinde bulunmak ve aracılık yapmak.
- Alım satım ve kiralamaya konu taşınmazla ilgili inceleme, araştırma ve raporlama yapmak.
- Taşınmazın rayiç satış veya kira bedeli hakkında bilgi vermek.
- Tapu işlemlerine aracılık etmek.
- Alıcı veya kiracı ile sözleşme yapmak, kira bedeli ödemeleri ile abonelik işlemlerini takip etmek, taşınmazın tamiri, bakımı ve onarımı gibi hizmetlerin verilmesini sağlamak ve bu hususlarla ilgili süreç hakkında iş sahibini bilgilendirmek.
- Taşınmazla ilgili danışmanlık ve yönetim hizmeti vermek.
- Taşınmaz ticaretine ilişkin diğer hizmetleri yürütmek.
RE/MAX Gayrimenkul Danışmanı
Duygu ŞAHİN
